Talent Management - POB Anthropocene - Program Strategiczny Inicjatywa Doskonałości w Uniwersytecie Jagiellońskim

Wpływ tam bobrowych na obieg wody w niewielkich zlewniach górskich

Projekt zespołowy

Cele projektu:

Identyfikacja i analiza wybranych składowych bilansu wodnego (opad, odpływ, etc.) w badanych zlewniach.
Określenie wpływu występowania stawów bobrowych na retencję wody w badanych zlewniach za pomocą analizy reakcji przepływów w ciekach na opady i wahań poziomu wód podziemnych.
Ocena wpływu występowania stawów bobrowych na funkcjonowanie systemów małych zlewni górskich w skali lokalnej i ponadlokalnej; w kontekście zapobiegania suszy.
Dostarczenie rzetelnych informacji na temat wpływu bobrów na obieg wody w małych zlewniach górskich - zarówno w celach poznawczych, jak i na użytek debaty publicznej, gospodarki wodnej oraz podnoszenia świadomości ekologicznej.

Wyniki:

Stany wód pomierzone w punktach pomiarowych w zlewniach zamieszkiwanych przez bobry nie wskazują na wydłużenie czasu pomiędzy wystąpieniem opadu a rozpoczęciem wezbrania poniżej stawów bobrowych, jednak obecność stawów wydłuża czas przechodzenia fali wezbraniowej w badanych zlewniach.
Wezbrania w ciekach odwadniających zlewnie zamieszkałe przez bobry czasami występują w warunkach bezopadowych, co sugeruje celowe bądź wynikające z nagłych wydarzeń upuszczanie wody ze stawów bobrowych.

Wobec odbywającej się w ostatnich latach debaty publicznej na temat wpływ bobrów na retencję wody w zlewniach, projekt dostarczył obiektywnych danych ilościowych. Dzięki kwerendzie bibliotecznej dotarliśmy do badań, które zdementowały jakoby zalane drzewostany miały istotny wymiar ekonomiczny w skali Lasów Państwowych. Jednocześnie możemy zdementować pojawiające się argumenty o przeciwpowodziowych właściwościach zbiorników bobrowych - stawy bobrowe w MPN na ogół posiadają poziom wody bliski szczytu tamy, bądź przelewają się przez nie, co sprawia, że nie mają właściwości retencyjnych podczas wezbrań. Wysokie wezbrania niszczą także często tamy bobrowe, a woda znajdująca się w zbiornikach spływa wraz z falą wezbraniową.

Publikacje

Wacławczyk P., Szubert P., Siwka M., Gołąb A. Piątek D., Liczebność i stanowiska bobra europejskiego w Magurskim Parku Narodowym w latach 1996–2021, Leśne Prace Badawcze, 2021, 82 (4): 143–152

Szubert P., Wacławczyk P., Populacja Bobra Europejskiego (Castor fiber) w Magurskim Parku Narodowym w kontekście zmian pokrycia terenu, Prace Geograficzne (przyjęty do druku, spodziewana publikacja: początek 2023)

Doniesienia konferencyjne:

Wacławczyk P., Szubert P., European beaver colonization patterns in low-mountains in Magura National Park (Southern Poland) – ERB 2022, Elba – Poster

Szubert P., Siwka P., Wacławczyk P., Gołąb A., Piątek D., Zmiany rozmieszczenia stanowisk bobra europejskiego w Magurskim Parku Narodowym w latach 1996–2021, OKNMB 2021, Kraków – Poster

Polecamy również